TÔI KHÔNG PHẢI LÀ…- Lm Gioan Nguyễn Văn Ty, SDB

TÔI KHÔNG PHẢI LÀ…

Lm Gioan Nguyễn Văn Ty SDB

Đoạn Tin Mừng mở đầu bằng một xác quyết phủ định: “Ông không phải là ánh sáng, nhưng ông đến để làm chứng về ánh sáng”. Thế rồi tiếp theo đó trong chứng từ của Gio-an, tôi gặp thấy nhiều phủ định khác nữa: “Tôi không phải là đấng Ki-tô!... Ông có phải là Ê-li-a không – không phải!... Ông có phải là vị ngôn sứ chăng – không!”. Thì ra thế, lời chứng của Gio-an về đấng Thiên Sai trước hết phải khởi đầu bằng những phủ định, vì để minh xác Ngài là ai trước hết cần nói rõ Ngài không phải là ai, nhất là đối với những người vẫn tưởng rằng mình biết quá rành rẽ về Ngài.

Chắc chắn nhiều người Do Thái cùng trông đợi đấng Messia hay Ki-tô, Người được sức dầu, trong số đó có cả các Thầy tư tế và Lê-vi. Giới giáo sĩ này vẫn hướng dẫn dân chúng theo những gì họ đọc được trong Cựu Ước: đấng Ki-tô-Messia sẽ đến phải là môt người đầy quyền lực thống trị, cao sang tột cùng và đầy Thần Khí, tức là sức mạnh của Gia-vê. Để đón tiếp một vị quyền uy như thế phải có nhân vật xứng tầm Ê-li-a, người đã một mình ngăn cản vua A-háp, thách thức hoàng hậu Giê-dê-ben và tiêu diệt bọn sư sãi Ba-an trên đỉnh Cát Minh (I Vua 17); hoặc vị ngôn sứ tuyệt hảo nhất là Mô-sê với sức mạnh giải phóng dân khỏi ách thống trị Pha-ra-ô. Gio-an phủ nhận toàn bộ điều này khi họ muốn gán cho ông (cho dầu đức Giê-su có ám chỉ ông là Ê-li-a phải đến, có lẽ vì thái độ thẳng thắn ông lên tiếng tố cáo Hê-rô-đê loạn luân). Gio-an dứt khoát không muốn đặt mình thuận theo lối suy nghĩ đó. “Vậy tại sao ông làm phép rửa, nếu ông không phải là đấng Ki-tô, cũng không phải là ông Ê-li-a hay vị ngôn sứ?” Ông không là đấng Ki-tô theo lối suy nghĩ của giới tư tế và Lê-vi đã đành, ông còn phủ nhận luôn vai trò tiền hô theo suy nghĩ họ có trong đầu. Ông nói rõ quan niệm họ vốn có về đức Ki-tô-Messia sẽ không làm họ có thể nhận ra được Người, vì cụ thể Người đang ở ngay giữa họ, “Nhưng có một vị đang ở giữa các ông mà các ông không biết.” Nói lên điếu đó, hầu như Gio-an yêu cầu chính các tư tế và Lê-vi phải bỏ hẳn lối suy nghĩ cũ về đấng Messia, điều kiện cần thiết để họ có thể nhận ra và đón rước Người.
Thế ra đôi lúc, và đối với hạng người nào đó, việc làm tiên quyết để đón đấng Messia không phải là bỏ đường tội lỗi để cải tà qui chính, mà lại là phải bỏ hẳn lối suy nghĩ cũ để khám phá ra dung mạo hay ánh sáng đích thực của Đấng phải đến. Phải chăng có một ứng dụng rất mới của sứ điệp dọn đường: “Thung lũng phải lấp cho đầy, núi đồi phải bạt cho thấp, khúc quanh co phải uốn cho ngay, đường lồi lõm phải san cho phẳng” (Lc 3,5), đồng thời lời kêu gọi “anh em hãy sám hối” (Mt 3,2) còn có một ý nghĩa khác vượt ra ngoài nội dung thuần luân lý? Ánh sáng mà Hài Nhi Giê-su đem đến trần gian sẽ là một thứ ánh sáng rất khác lạ, có lẽ cho tới lúc đó rất hiếm người đã được nhìn thấy nó. Ánh sáng này chỉ dành cho các tâm hồn đơn sơ hèn mọn (các A-na-wim của Gia-vê như Ma-ri-a, các mục đồng, Si-mê-on và An-na…) được thấy, vì đó là ánh sáng của một ‘Chiên Thiên Chúa, Đấng xóa bỏ tội trần gian’ (Ga 1,29). Những ai vẫn bảo thủ quan niệm cố hữu về đấng Messa quyền uy cao cả và thống trị, như quân vương Hê-rô-đê, các thượng tế và thầy thông luật, sẽ chẳng bao giờ có thể nhận ra.

Như thế, ngoài sứ điệp thống hối tội lỗi để thanh tẩy tâm hồn tôi vẫn thường nghe nhắc tới, Mùa Vọng còn gởi tới một sứ điệp khác cấp bách không kém: hãy duyệt lại quan niệm tôi vốn có về đấng Ki-tô, về Thiên Chúa giáng trần. Nếu tâm trí tôi vẫn thường chỉ hướng tới Thiên Chúa như đấng quyền uy cao cả, thì Hài Nhi Giê-su khó nghèo trong hang bò lừa, hoặc sẽ chẳng có ý nghĩa gì, hoặc tôi sẽ cố biến hang bò lừa thành một nơi cao sang đẹp đẽ. Để nhận ra được ‘Chiên Thiên Chúa’ tâm hồn tôi không những phải sạch tội, mà còn phải đơn sơ và hèn mọn, nếu không, giống như các Tư Tế và Lê-vi, “có một vị đang ở giữa các ông mà các ông không biết.”. Có không: nhiều tín hữu, kể cả linh mục và tu sĩ, dọn mừng lễ Giáng Sinh rất trọng thể linh đình, nhưng khi Người đến, lại không thể nhận ra, vì trong thâm sâu cõi lòng họ vẫn chỉ muốn thấy một Thiên Chúa quyền uy thống trị? Có thể lắm đấy, tôi cũng là một trong số đó, nếu không sớm thay đổi tận căn quan niệm của mình về đấng Ki-tô!

Lạy Hài Nhi Giê-su giáng sinh trong hang bò lừa, xin hãy liệt con vào số các người hèn mọn của Gia-vê để con có thể nhận ra khi Người đến giữa và ở với chúng con. Xin gạt hẳn khỏi tâm trí con hình ảnh một Thiên Chúa công thẳng quyền uy, và thế vào đó là một Thiên Chúa từ nhân cứu độ; và cũng xin đừng bao giờ để hình ảnh này biến mất khỏi tâm trí lòng con, một hãy làm cho nó ngày càng đậm nét hơn. Lạy Mẹ Maria, kẻ hèn mọn tuyệt vời, xin giúp con như Mẹ nhận biết Chúa Hài Nhi. Amen.

Lm Gioan Nguyễn Văn Ty SDB

ThuyTrang